DIONYSIA

I.

DIONYSIA

martyrio apud Alexandriam sub Decio coronata, A. C. 251.

II.

DIONYSIA

matrona Christiana, persecutione Hunerici Vandalorum Regis una cum filio Maiorico, ad necem quaesita, hunc ad mortem raptum sic consolata est, Memento Fili, te baptizatum esse, in nomine Patris, Filii et Spiritûs S. Greg. Turon. Hist. l. 2. A. C. 483.

III.

DIONYSIA

quae et Bacchanalia. apud vett. varia fuêre; Antiquissima, Recentiora, Maiora, Minora, Astica, Ruralia, Lenaea, Verna, Autumnalia, Omophagia, Nocturna, Brauronia, Theoenia. Antiquissima die duodecimo mensis Anthesterionis acta, in Limnis, Atticae loco, ubi templum Bacchi fuisse docet Aristoph. Scholiastes in Ranis: Λίμναι, κωρίον τῆς Α᾿ττικῆς, εν ᾧ Διονύσου ἱερὸν. De hoc festo agit Thucyd. l. 2. Τὰ γὰρ ἱερὰ εν ἀυτῇ τῇ Α᾿κροπόλει, καὶ ἄλλων θεῶν ἐςτὶ, καὶ τὰ ἔξῳ πρὸς τοῦτο τὸ μέρος τῆς πόλεως μᾶλλον ἵδρυται, τό τε τȏυ Διὸς τῶ Ο᾿λυμπίου, καὶ τὸ Πύθιον, καὶ τὸ τῆς γῆς, καὶ τὸ ἐν Λίμναις Διονύσου, ᾧ τὰ αρχαιώτερα Διονύσια τῇ δυωδεκάτη εν μηνὶ Α᾿νθεςτηριῶνν. Haec autem in Limnis sacra peragebant mulieres, quae Γεραιραὶ vocabantur. Harpocration: Γεραιραὶ, αἱ τῷ Διονύσῳ ἱερωμεν´αι γυναῖκες. Hae numero fuêre quatuordecim. Hesych. Γεραιραὶ ἱέρειαι κοινῶς: ἰδίως δὲ καἱ τῷ διονύσῳ τῷ εν Λίμναις τὰ ἱερὰ ἐπιτελοῦςαι, τῷ ἀριθμῷ δεκατέςςαρες. Quas a Rege esignari Pollux: auctor est, l. 8. Α῟υται ἄῤῥητα Διονύσῳ ἔθυον μετ᾿ ἄλλης θεωρίας, καθίςτη δὲ αὐταῖς βασιλεὺς οὔσαις τεςςαρεσκαίδεκα. Quippe Regi cerimoniarum cura, et sacrificiorum incumbebat, eiusqueve uxor, quae Regina dicebatur, occulta, et maribus non invisa solum, sed etiam inaudita procurabat. Demosth. Orat. contra Neaeram: Τὰς δὲ θυσίας ἁπάσας ὁ Βασιλεὺς ἔθυε, καὶ πὶς σεμνοτάτας καὶ ἀῤῥήσους

ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἐποίει, εἰκότως βασίλιςςα οὖσα. Hinc non nisi spectatae probitatis virum sacrae dignitati praeficiebant: uxoris etiam indubitata castitas requirebatur; nam quae alterius viri torum experta fuisset, a Regis connubio leges arcebant: Τὸν μεν` Βασιλέα οὐδὶν ἧστον ό Δῆμος ἠρεῖτο εν προκρίτων κατ᾿ ἀνδραγαθίαν χειροτονῶν. Τὴν δὲ γυναῖκα αὐτοῦ νόμον ἔθετο ἄςτην εἶναι, καὶ μὴ ἐπιμεμιγμεν´ην ἑτέρῳ ἀνδρὶ, ἀλλὰ παρθένον γαμεῖν, ἵνα μετα τὰ πάτρια θύηται τὰ ἄῤῥητα ἱερὰ ὑπὲρ τῆς πόλεως, καὶ τὰ νομιζόμενα γίγνηται τοῖς θεοῖς εὐσεβῶς, καὶ μηδὲν καταλύηται, μηδὲ καινοτομῆται. Legem vero columnae lapideae inscriptam, in vetustissimo Bacchi templo ad Limnas collocarunt: Καὶ διὰ ταῦτα, inquit Demosth. εν τῷ ἀρχαιωτάτῳ ἱερῷ τȏυ Διονύσου εν Λίμναις ἔςτησαν, ἵνα μὴ πολλοὶ εἰδῶσι τὰ γεγραμμεν´α. Α῞παξ γὰρ τȏυ ενιαυτοῦ ἑκάςτου ἀνοίγεται, τῇ δωδεκάτῃ τȏυ Α᾿νθεςτηριῶνος μηνὸς. Ipsi etiam Regis uxori, ante aram et canistra Γεραιραὶ iureiurando suam fidem astringere debebant, antequam sacra atrectare possent. Cuius ritus administer erat, quem Ι῾εροκήρυκα nuncupabant. Sacramenti vero formula haec est apud Demosth. Α῾γιςτεύω, καὶ εἰμὶ καθαρὰ, καὶ ἁγνὴ ἀπὸ τῶ ἄλλων οὐ καθαρευόντων, καὶ ἀπ᾿ ἀνδρὸς συνουσίας, καὶ τὰ Θεόινια, καὶ Ι᾿οβακχεῖα γεραιρω τῷ Διονύσῳ, κατα τὰ πάτρια, καὶ εν τοῖς καθήκουσι χρόνοις. Bacchanalia Recentiora nobis indicant Scholia Thucydidis, ad locum antea productum: Α᾿ρχαίοτερα εἶπε, διότι ἐςτὶ καὶ νεώτερα ἄλλα. Sed an ab aliis, de quibus mox dicturi sumus, haec distinguantur, asserere nolim, nisi quando celebritatis variare tempora deprehenduntur. Maiora sunt eadem cum Antiquissimis, nam Ulpian. in Orat. Demosthenis contra Leptinem, eodem tempore celebrari notat: Τοῖς μεγάλοις Διονυσίοις

Α᾿νθεςτηριῶνος μηνὸς; πλείονος γενομεν´ης δαπάνης, εἷς χορηγὸς ἑκάςτης φύλης καθίςτατο. Veris autem initio celebrabantur. Interpres Aristoph. in Aves: Λήγοντος τȏυ χειμῶνος, αρχομεν´ου δὲ τȏυ ἔαρος γίνεται τὰ Διονύσια. Nam quoties Attici scriptores Dionysia solum dicunt, sine alterius particulae adiectione, de Maioribus et Antiquioribus accipiendi sunt. Per haec festa socii tributum Atheniehsibus ferebant. Scholia Aristoph. in Acharn. Διονυσἰων ἑορτὴ εν τῷ ἔαρι ἐπιτελεῖται, εν ᾧ ἔφερον τοὺς φόρους οἱ σύμμαχοι. Minora sunt, tamquam praeparatio ad altera Liberalia Maiora; nec differunt a Ruralibus, et in mensem Poseideona incidunt. Theophrast. in descript. hominis garruli: Ποσειδεῶνος τὰ κατ᾿ ἄγρου Διονύσια. Hesych. Τὰ μεν` κατ᾿ ἄγρους μηνὸς Ποσειδεῶνος. Eadem quoque Λήναια sunt. Aristoph. in Acharnan.

Α῎ξω τὰ κατ´ ἄγρους εἰσιὼν Διονύσια.

Ubi Schol. Διονύσια, τὰ Αήναια λεγόμενα, ἔνθεν τὰ Αήναια, καὶ ό Ε᾿πιλήναιος ἀγὼν τελεῖται, τῷ Διονύσῳ. Λήναιον γάρ ἐςτιν εν ἅγροις ἱερὸν τȏυ Διονύσου διὰ τὸ πλέκτους ενταῦθα γεγονέναι, ἢ διὰ τὸ πρῶτον εν τούτῳ τῷ τόπῳ ληνὸν τεθῆναι. Steph. Λην´αιος ἀγὼν Διονύσου εν ἀγροις ἀπὸ τȏυ ληνοῦ. Sed alii mense Gamelione celebrari solita tradunt. Hesych. autem cum dixisset Ruralia Liberalia mense Poseideone agi, deinceps addit: Τὰ δὲ Λήναια μηνὸς Ληναιῶνος. At Proclus ad Hesiod. a Baeotiis ait Lenaeona vocari, quando Sol Capricornum ingreditur, incipiente iam post vindemiam hieme. Ceterum Lenaea in Autumno curabantur, atque ab iis peregrini arcebantur. Scholia in Acharn. Τὰ δὲ Λην´αια ἐν τῷ μετοπώρῳ ἤγετο, εν οίς οὐ παρῆσαν οἱ ξένοι. Ideoque Demosth. in oratione contra Neaeram, graviter exaggerat, quod peregrina Regi nupta facrorum arcana lustrasset, et obvisset: Καὶ αὕτη ἡ γυνὴ ὑμίν ἔθυε τὰ ἀῤῥητα ἱερὰ ὑπὲρ τῆς πόλεως, καὶ εἶδεν ἃ οὐ προςῆκεν αὐτὴν ὁρᾷν ξένην, οὖσαν, Καὶ τοιαύτη οὖσα εἰσῆλθεν ἃ οὐδεὶς ἄλλος Α᾿θηναίων τοσούτων ὄντων εἰσέρχεται, ἀλλ᾿ ἡ τȏυ Βασιλέως γυνή. Verum ab his diversa fuêre Liberalia Α῾ςτικὰ sive Urbana, quae vere quidem acta. Aristoph. Interp. in Avibus: Τῷ ἔαρι ἐν ἄςτει τελοῦσι τὰ Διονύσια. Sed mense Elaphebolione. Hesych. Τὰ δὲ ἐν ἄςτει Ε᾿λαφηβολιῶνος. Erantqueve non annua, sed trieterica. Virg. Aen. l. 4. v. 301.

------ Qualis, commotis excita sacris

Thyas, ubi audito stimulant trieterica Baccho

Orgia, ------

Ubi Serv. Liberi sacra tertio quoque anno invocabantur. Lucan. Civil. bell. l. 5. v. 74.

Delphica Thebanae referunt trieterica Bacchae.

Atque haec Bacchus instituisse traditur ad Callithoen, ut essent monumentum expeditionis Indicae, in qua triennii spatium absumpsit. Cic. l. 3. de Nat. Deor. quinque Dionysios enumerat, quintumqueve Nyso natum, et Thyone, a quo Trieterides constitutae putantur. Alia etiam fuêre quinquennalia, de quibus Schol. Aristoph. in Pacem. Διὰ πενταετηροῦς χρόνου ἤγοντο αἱ θεωρίαι τῶν Διονυσίων. Brauronia, a Braurone, opp. Atticae, in quo Liberalia libidinis scenam exhibebant. Schol. Aristoph. ubi supra. Βραυρὼν, πόλις τῆς Α᾿ττικῆς εν ἧ τὰ Διονύσια ἤγοντο, καὶ μεθύοντες πολλὰς πόρνας ἥρπασαν. Idem habet Suid. in Βραυρῶν. Liberalium arcana noctu peragebantur. Eurip. in Bacchis:

Τὰ δ᾿ ἱερὰ νύκτωρ, ἢ μεθ᾿ ἡμέραν τελεῖς;

Νύκτωρ τὰ πολλὰ: σεμνότητ᾿ ἔχει σκότος.

Unde, ut notat Serv. in Aen. l. 4. Ipsa sacra Nyctelia dicebantur. Ipsaqueve adeo maximâ silentii religione continebantur. Pausan. in Atticis, sacra Bacchi ad Alcyoniam paludem commemorans: Τὰ δὲ ἐς αὐτὴν Διονύσου δρώμενα, εν νυκτὶ κατὰ ἔτος ἕκαςτον οὐχ ὅσιον ἐς ἅπαντας ἦν μοιγράψαι. Θεόινια dicebantur a Bacchi nomine Θεόινου. Heysch. Θεοίνια, θυσία Διονύσου Α᾿θήνῃσι, καὶ Θεὸς Θεόινιος, Διόνυσος. Ea per vicos sive populos actitabantur, et tum Γεννῆται sacrificabantu: Τὰ κατὰ δήμους Διονύσια, Θεοίνια ἐλέγετο, ἐν οἷς οἱ Γεννῆται ἐπέθυον, τὸν γὰρ Διόνυσον Θέοινον ἔλεγον. Γεννῆται vero apud Athenienses vocabantur οἱ τȏυ αὐτοῦ γεν´ους κοινωνοῦντες. Omophagia Dionysia, Latine crudivora, ac appellabantur, quod Mystae furentes, et pleni Deo; quoque praesentius Numen ostentarent, anguibus redimiti, crudas carnes ore dilaniarent. Catull. de Nutiis Pelei et Thetidos carm. 64. v. 257.

Pars e divulso raptabant membra iuvenco;

Pars sese tortis serpentibus incingebant.

Clem. Alex. in Προτρεπτ. Διόνυσον μαινόλην ὀργιάζουσι Βάκχαι, ὠμοφαγίᾳ τὴν ἱερομανίαν ἄγοντες, καὶ τελίσκουσι τὰς κρεωνομίας τῶ φόνων, ἀνεςτεμμένας τοῖς ὄφεσιν, etc. Arnob. l. 5. Bacchanalia etiam praetermittimus immania, quibus nomen Omophagiis Graecum est. In quibus furore mentito, et sequestratâ pectoris sanitate, circumplicatis vos anguibus, atque ut vos plenos Dei mumine ac maiestate doceatis, caprorum reclamantium viscera cruentatis oribus dissipatis. Bacchanalia in Aegypto nata Melampus in Graeciam transtulit, teste Herod. l. 2. Porro Dionysia apud Athenienses inprimis celebria fuêrunt, ut sic eorum intervallis tempora distinguerent, quae postea per Olympiadas numerari coepêrunt. Suid. Ε῎θος ἦν Α᾿ττικοῖς λέγειν τὰ ἔτη, καὶ τὸν ὑποπίπτοντα αριθμον ἀπο τῶ Διονυσίων. Praeterea Bacchi sacerdos in spectaculis principem locum obtinebat. Commentator Aristoph. in Ranas: Παρὰ ταῖς θεαῖς προεδρίᾳ ἐπετίμητο ὁ ἱερεὺς τȏυ Διονύσου. His adde, quod summus in Rep. magistratus illorum curator esset. Pollux. l. 8. Ο῾ Α῎ρχων διατίθησι Διονύσια. Pompa Dionysiorum antiquitus simplex, et sumptuum expers erat, donec opum affluentia sacris etiam, mores suos, luxumqueve immisit. Plutarch. l. Περὶ φιλοπλουτίας. Η῾ πάτριος τῶ Διονυσίων ἑορτὴ τὸ παλαιὸν ἐπέμπετο δημοτικῶς, καὶ ἱλαρῶε, ἀμφορεὺς οἴνου, καὶ κληματὶς, εἶτον τράγον τις εἷλκεν, ἄλλος ὀσχάδων ἄῤῥιχον ἠκολούθει κομίζων, ἐπὶ πᾶσι δὲ ὁ φάλλος. Α᾿λλὰ νῦν ταῦτα πάντα παρορᾶται, καὶ ἠφάνιςται, χρυσω μάτων περιφερομένων, καὶ ἱματίων πολυτελῶν, καὶ ζευγῶν ἐλαυνομένων καὶ προσωπείων. Et quantum prima rudis aevi simplicitas mutarit, ex Athenaei. l. 5. manifestum est, ubi Choragium Bacchi describit. quod magnifico prorsus apparatu Antiochus instruxit. Apparatus pompae constabat Mystis et ferculis. Mystae autem sunt Bacchantes, et sacris initiati. Eorum ornatus Nebrides, Sindones, Mitrae, Thyrsi, Ferulae, Pampini, Hedera, Tympana, Tibiae, Fistulae, Tintinnabula; de quibus passim Poetae, eaque diligentissime tractarunt Lilius Gyraldus Natalis Comes, et novissime in unum non pauca congessit Dempster. ad Rosin. l. 2. c. XI. Porro Bacchantum alii Silenorum, alii Satyrorum, atque Panum habitu procedebant. Sic Plutarch. Antonium Liberi Patris aemulum non nullas civitates obivisse prodidit, atque Ephesum accessisse Bacchicâ pompâ, Εἰς γοῦν Ε῎φεσον εἰσιόντος αὐτοῦ γυναῖκες μεν εἰς Βάκχας, ἄνδρες δὲ καὶ παίδες εἰς Σατύρους καὶ Πα-νας ἤγοντο διεϚκευαϚμένοι, κιττοῦ δὲ καὶ Θύρσων καὶ ψαλτηρίων, καὶ συρίγγων, καὶ αὐλῶν ἡ πόλις πλέα. Rursus alii asinis insidebant, alii hircos ducebant, quos immolarent, quorumque pellibus ad Ascolia uterentur. Hoc ornatu instructi utriusque sexus homines, lymphato cursu ferri, vario motu (ut videre est in ΘεϚμοφοριαζούϚαις Aristophanis) Choreas sive Thiasos ductare, tremulis ululatibus aethera complere, caput iactare, quod huic sacro fuisse velut proprium animadvertas, unde Euripid. bacchantis gestum ait κρᾶταϚεῖϚαι: et Pind. tales ῥιπταύχενας vocat. In ista capitis iactatione crines estundebantur, quos Baccho alere solebant. Euripid.

Ι῾ερὸς ὁ πλόκαμος, τῷ θεῷ δ᾿ αὐτὸν τρίφω.

Virgil. Aen. l. 7. v. 391.

Te lustrare choros, sacrum tibi pascere crinem.

Fama volat:

Et apud Val. Flacc. Argon. l. 2. v. 265. Hypsiphile patrem suum Bacchi cultu exornans, ut Lemniadum furori eripiat,

Serta patri, iuvenisque comas, vestesqueve Lyaei

Induit: -------

Porto conciti furore, Deoque pleni acclamabant, Εὐοῖ, Σαβοῖ, Εὐοῖ Βάκχε, ut ex Demosth. Plutarch. et poetis, eruditi possunt observare. Dionys.

Καὶ μετα Ληναίων ἱερὸν χόρον ἐςτήσαντο

Ζώματα καὶ νεβρῖδας ἐπὶ ςτήθεςςι λαβόντες

Εὐοῖ Βάκχε λέγοντες. -----

Atqueve hinc Ε᾿υάζειν, et Evare. Fuit et illa acclamandi formula Ω᾿ Ι῞ακχε, quam Athen. l. 5. ἱερὰν τȏυ Βάκχου φωνην` appellat. Proclus in Chrestomathia: Ι᾿όβακχος εν ἑορταῖς, καὶ θυϚίαις ΔιονύϚου βεβαπηνμεν´ος πολλῷ φρυάγματι. Agmen Bacchantium fercula sequuntur. Vas aquarum primo loco ferebatur. Plutarch. l. de Is. et Os. Καὶ τῶ ἱερῶν αἰεὶ προπομπ εύει τὸ ὑδρεῖον ἐπὶ τιμῇ τȏυ θεοῦ. Deinde Virgines proce. debant Κανηφόροι. i. e. cistarum gestatrices, in quibus omnium fructnum primitiae, Deo sacratae, claudebantur. Aristoph. Acharn.

Κατάθου τὸ κανοῦν ὦ θύγατερ ἵν᾿ ἀπαρξώμεθα.

Ubi Schol. Κατὰ τὴν ΔιονύϚου ἑορτην` παρὰ τοῖς Α᾿θηναίοις αἱ εὐγενεῖς παρθένοι εναινηφόρουν, ἦν δὲ εν χρυσοῦ πεποιημεν´α τὰ κανᾶ, ἐφ᾿ ὧν τὰς ἀπαρχὰς ἁπάντων ἐτίθεϚαν. Sed non solis fructuum primitiis cistas illas refertas fuisse putandum est, quas tanto horrore venerati sunt, ut his omnes Cerimoniae contineri ideantur. Catull. Carm. 64. de Nuptiis Pelei et Thetidos. v. 259.

Pars obscura cavis celebrabant orgia cistis;

Origa, quae frustra cupiunt audire profani.

Val. Facc.

-------- Tacita plenas formidine cistas.

Non potuêre tamen Orgiorum arcana latere SS. PP. qui superstitionem, tenebrarum fide ac silentii se defendentem, protulêrunt in lucem, ut eius partim vanitas, partim foeditas a pertinacia stolidi erroris animos hominium averteret. Clem. in Protreptico, Οῖαι δὲ καὶ αἱ κίςται αἱ μυςτικαί; Δεῖ γὰρ ἀπιγομνῶσαι τὰ ἅγια αὐτῶν, καὶ τὰ ἀῤῥητα ἐξειπεῖν. Ο᾿υ Σησαμαῖ ταῦτα, καὶ Πυραμίδες, καὶ τολύπαι, καὶ πόπανα πολυόμφαλα, κόνδροι τε ἁλῶν, δρακόντων, ὄργιον Διονύσου Βαςςάρου; οὐχὶ δὲ ῥοιαί; πρὸς τοῖς δὲ καρδίαι, νάρθηκές τε καὶ κιττόι; πρὸς δὲ καὶ φθοῖς, καὶ μήκωνες; ταῦτ᾿ ἐςτὶν αὐτῶν τὰ ἅγια. Apud Plutarch. in Alex. Olympias Bacchi ὀργιαϚμοὺς repraesentans. Ο῎φεις μεγάλους εν τȏυ κίττοῦ καὶ τω-῀ν μυςτικῶν λίκνων παραναδυομεν´ους, ad augendam venerationem ostentabat. Post Κανηφόρους ibant Φαλλοφόροι. Aristoph.

Ω´ Ξανθία σφῶιν δ᾿ ἐςτὶν ὀρθὸς ἑκτέος

Ο῾ φαλλὸς ἐξόπιςθε τῆς κανηφόρου.

Φαλλὸς autem est ξύλον ἐπιμήκης ἔχον εν τῷ ἄκρῳ σκύτινον αἰδοῖον. Unde ipsam sollennitatem Theodoret. l. 3. Graec. Affectionum, φαλλαγωγίαν appellat. Vocarunt etiam Περιφαλλίαν. Hesych. Περιφαλλία, πομπὴ Διονύσῳ τελουμεν´η τῶν φαλλῶν. Sequebatur deinde chorus cantantium φαλλικὰ ἄϚματα, i. e. ut notat Aristoph. enarrator, τὰ ἐπὶ τῷ φαλλῷ ᾀδόμενα μέλη. Aristoph. in Acharn.

Ε᾿γὼ δ᾿ ἀκο λουθῶν ᾄσομαι τὸ φαλλικόν.

Phallophororum ornatum describit Athen. l. 14. hoc modo, Οἱ δὲ φαλλοφόροι προσωπεῖον μεν` οὐ λαμβάνουσι, προπόλιον δὲ ἐξ ἑρπύλλου περιτεθειμην´οι, καὶ παιδέρωτας ἐπάνω τούτου ἐπιτιθενται, ςτέφανόν τε δασὺν ἴων, καὶ κιττοῦ, αὐνακάς τε περιβεβλημην´σι παρέρχονται. Et paulo post: Ο῾ δὲ φαλλοφόρος ἰθὺ βαδίζων, καταπληςθεὶς αἰθάλῳ, Phalli pompa, ut et aliae Religionum, doctrinarumque perversitates ab Aegyptiis fluxêrunt. Qui tamen in eo differunt a Graecis, quod vice pudendorum ex ligno dependentium homunicones circumducerent eximie peculiatos, quorum muto tantum moveretur. Herodot. l. 2. Α᾿ντὶ τῶ φαλλῶν ἄλλα Ϛφι ἐςτὶν ἐξευρημεν´α, ὅσον τε πηχυαῖα ἀγάλματα νευρόςπαςτα, τὸ περιφορίουσι κατὰ κώμας αἱ γυναῖκες, νεῦον τὶ αίδοῖον οὐ πολλῷ τέῳ ἔλαςςον ἐὸν τȏυ ἄλλου σώματος, προηγέεται δὲ αὐλὸς, αἱ δὲ ἕπονται ἀείδουσαι τὸν Διονύσιον. Διότι δὶ μεῖζόν τε ἔχει τὸ αἰδοῖον, καὶ κινέει μόνον τȏυ σώματος, ἐςτὶ λόγος περὶ αὐτοῦ ἱερὸς λεγόμενος. Eadem habet Lucian. de Dea Syria, et Schol. Aristoph. in Nebulis. Igitur Melamp. qui Graecos Liberalia docuit, statuas omisit, et Phallos retinuit. Herodot. Ε῞λλησι γὰρ μελάμπους ἐςτὶν ὁ ἐξηγησάμενος τȏυ Διονύσου τε οὔνομα, καὶ τὴν θυσίαν, καὶ τὴν πομπην` τȏυ φαλλοῦ. Causam φαλλοφορίας, ut ostendit Herodot. arcanam Mystae iactabant, cuius maiestatem augere silentio volebant. Atque hinc plerumque auctores, cum ritus sacrorum enarrant, ipsa mysteriorum penatralia non aperiunt, a quibus se religionis metu prohiberi profitentur. Diod. Sicul. Osiridem eundem cum Baccho statuens, hanc refert originem. Osiridem, duce Typhone, coniurati fratres dilacerarunt, membra partiti, quo fidem inter se firmarent, et mors occultior foret. Virile membrum omnes aspernati in Nilum abiecêrunt. Postea Isis mariti necem ulta, partes omnes recuperavit, excepto pudendo: quod ubi deesse vidit, imaginem eius formavit, et in solatium doloris. tanto honore prosecuta est, ut illi sacra caerimoniasqueve instituerit, in quibus Phallus appellaretur. Plutarch. huius fabulae turpitudinem quodam interpretationis velo tegere conatur, Osiridis aut Bacchi nomine rerum intelligi principium, quod vi generandi multiplicat ea, quae ex illo producuntur. Atque eam ob causam, non modo Phallos, sed etiam Bacchi imaginem circumferri, cuius triplex est pudendum. Addit praeterea: Καὶ γὰρ ὁ προςτιθέμενος τῷ μύθῳ λόγος, ὡς τὸ Ο᾿σίριδος ὁ Τύφων τὸ αἱδοῖον ἔῤῥιψεν εἰς τὸν ποταμὸν ἠδὲ Ι῎σις οὐχ εὗρεν, ἀλλ᾿ ἐμφερὲς ἄγαλμα θεμεν´η, καὶ κατασκευάσασα, τιμᾷν καὶ φαλλοφορεῖν ἔταξε, ενταῦθα δὲ παραχωρεῖ, διδάσκων ὅτι τὸ γόνιμον καὶ τὸ ςπερματικὸν τȏυ θεοῦ πρῶτον ἔσχεν ὕλην τὴν ὑγρότητα, καὶ δἰ ὑγρότητος ενεκράθη τοῖς πεφυκόσι μετεχειν γενέσεως. Par est ratio, cur in pompa praeferretur aqua et ficus folio Regem depingerent, quod illam videlicet omnium rerum materiam existimant, huius autem forma partem generationi dicatam repraesentaret. Ceterum Diod. narrationem respexit Clem. Alexand. in Protreptico; et Arnob. l. 5. cuius haec sunt verba, Sed et illa desistimus Bacchanalia altera praedicare, in quibus arcana ac tacenda res proditur, insinuaturque sacratis, ut occupatus puerilibus ludicris, distractus a Titanibus Liber sit, ut ab iisdem membratim sectus, atque in ollulas coniectus coqueretur, quemadmodum Iuppiter suavitate odoris illectus, invocatus advolarit ad prandium, compertaque re gravi grassatores obruerit fulmine, atque in imas Tartari praecipitaverit sedes, etc. Verum Aristoph. Scholiastes aliam narrat φαλλοφορίας occasionem: Ι῞ςτατο δὲ φαλλὸς τῷ Διονύσῳ κατά τι μυςτήριον, περὶ δὲ αὐτοῦ τȏυ φαλλοῦ τοιαῦτα λέγεται. Πήγασοςν εν τῶ Ε᾿λευθηρῶν Ἑ᾿λευθῆραι δὲ πόλις εἰσὶ Βοιωτίας᾿ λαβὼν τȏυ Διονύσου τὰ ἀγάλματα ἧκεν εἰς τὴν Α᾿ττικην`. Οἱ δὲ Α᾿ττικοὶ οὐκ ἐδέξαντο κατα τιμῆς τὸν θεόν. Α᾿λλ᾿ ουκ ἀμιςθίγε αὐτοῖς ταῦτα βουλευσαμεν´οις ἀπέβη: μηνίσαντος γὰρ τȏυ θεοῦ νόσος κατέοκηψεν εἰς τὰ αἰδοῖα τῶ ἀνδρῶν, καὶ τὸ δεινὸν ἀνήκεςτον ἦν, οἱ δὲ ἀπεῖπον πρὸς τὴν νόσον κρείττω γενομεν´ην πάσης μαγτανείας καὶ τέχνης, ἀπεςτάλησαν οὖν Θεωροὶ μετα ςπουδῆς. Οἱ δὲ ἐπανελθόντες, ἔφασαν ἴασιν εἶναι μόνην ταύτην, εἰ διὰ πάσης τιμῆς ἄγοιεν τὸν θεὸν, πειςθέντες οὖν τοῖς ἠγτελμεν´οις οἱ Α᾿θηναῖοι, φαλλοὺς ἰδίᾳ τε καὶ δημοσίᾳ κατεοκεύασαν, καὶ τούτοις ἐγέραιρον τὸν θεὸν, ὑπόμνημα ποιουμενοι τȏυ πάθους. Sed Christiani Doctores altius arcana rimati, propudiosam foedissimi ritus originem invenêrunt, utque detestandae superstitionis fundamenta subruerent, ex occulto in aperta protulêrunt. Theod. l. 7. Graecanicarum affectionum, sive Serm. de Martyribus: Α᾿λλ᾿ ὅμως καὶ οὗτος θείας ἠξιώθη τιμῆς, γυν´ις ὢν καὶ θηλυδρίας, καὶ ἀνδρόγυνος. Καὶ γὰρ τοῖς ἐπικουροῦσι μιςθὸν ὑπεχετο δώσειν, οὑ χρυσὸν, ἢ ἄργυρον, ἀλλὰ τὴν ὕβριν τοῦ σώματος, καὶ οὕτως περὶ την` βδελυρὰν ενείνην ὑπόχεσιν ἐγένετο φιλαληθὴς, ὡς τὸν βεβοηθηκότων τετελευτηκότων πρὶν ἢ δέξαςθαι τὴν πολυθρύλλητον ενεῖνον μιςθὸν, ἑτέρως ἐπινοῆϚαι τὴν τῆς ἐπαγγελίας ενπλήρωσιν. Καὶ Ϛιωπῶ τὸ Ϛύκινον πέος, καὶ τὰ ἐπὶ τούτῳ τελοῦμενα αἰχύνομαι λέγειν, ἐφ᾿ οἷς ἐπανηγύριζον οἱ Ε῞λληνες. Arnob. l. 5. Ithyphallorum, illa, fascinorumque subrectio, quos ritibus annuis adorat et concelebrat Graecia, nonne illius facinoris similitudinem refert, quo se a debito liberavit? Phallorum pompam excipiebant Ithyphalli muliebrem vestem induti. Hesych. Ι᾿θύφαλλοι, ἐπίορκοι, καὶ ἀκολουθοῦντες τῶ, φαλλῷ γυναικεῖαν ἔχοντες ςτολην´. Hos Athen. describit l. 14. Οἱ δὲ Ι᾿θύφαλλοι καλούμενοι προϚωπεῖον μεθυόντων ἔχουϚι, καὶ ἐςτεφάνωντται, χειρίδας ἀνθίνας ἔχοντες, κιτῶϚι δὲ χρῶνται μεσολεύκοις, καὶ περιέζωνται Ταραντίνιον κάλυπτον αὐτοὺς μέχρι τῶν σφυρῶν. Quo ordine vannus gestaretur haud liquet; sed absque ea Bacchi sacra non fuisse celebrata, constat, unde Virgil. Georg. l. 1. v. 166.

Arbuteae crates, et Mystica vannus Iacchi.

Ubi Serv. Mystica Iacchi ideo ait, quod Liberi patris sacra ad purgationem animae pertinebant; et sic homines eius mysteriis purgabantur, sicut vannis frumenta purgantur. Hinc est, quod dicitur, Osiridis membra a Typhone dilaniata Isis cribro superposuisse: nam idem est Liber pater, in cuius mysteriis vannus est, quia, ut diximus, animas purgat; unde Liber, ab eo quod liberet dictus, quem Orphens a Gigantibus dicit esse descriptum. Nonnulli Liberum patrem Λικνίτην appellant. Vannus autem apud eos λικνὸς nuncupatur, ubi de more positus esse dicitur, postquam est utero matris editus. Hactenus Serv. Et certe Bacchus a Plutarch. Λικνὴτης nominatur l. de Is. et Os. Athen. quoque l. 5. in pompa Bacchi describenda mentionem palam facit τῶν λικνῶν. Haec autem qui ferebant, λικνοφόροι dicebantur. Harpocrat. Τὸ λικνὸν πρὸς πᾶσαν τελετὴν καὶ θυσίαν ἐπιτίδειόν ἐςτιν, ὁ τοῦτο οὐν φέρων λικνοφόρος λέγοιτ᾿ ἄν. Multa dicta, visuque foeda ad animos populi diffundendos in pompa Mystae perpetrabant. Quos propterea D. Gregor. Naz. Orat. Εἰς τὰ ἅγια φῶτα, esse dicit αἰχροὺς καὶ τοῖς σώμασι, καὶ τοῖς πράγμαϚιν. Augustin. quoque de Civ. Dei l. 6. c. 21. turpitudinis licentiam, et exsultantem in propatulo nequitiam gentibus exprobrat, matronam facere in publico, quod nec meretrici, si matronae spectarent, permitti debuit in theatro. Et gravissime Theodoret. Ε᾿ν δὲ ταύταις ταῖς όμηγύρεϚι πᾶν εἶδος ἀκολασίας ἀδεῶς ἐτολμᾶτο. Καὶ γὰρ αἱ τελεταὶ, καὶ τὰ ὄργια, τὰ τούτων εἶχεν αἰνίγματα. Τὸν κτένα μην` Ε῎λευσις, ἡ φαλλαγωγία δὲ τὸν φαλλόν. Α᾿τὰρ δὲ καὶ δίχα τῶ αἰνιγμάτων τὰ παρὰ τῶ ὀργεαςτῶν δρώμενα, εἱς πᾶν εἶδος ἀσελγείας τοὺς ὁρῶντας ἠρέθιζε. Τίς γὰρ ἄγαν λαγνιςτάτων, ἔνδον εν τῷ θαλάμῳ τετόλμηκε τοιαῦτα, ὁποῖα τῶ Σατύρων ὁ χόροςἠσέλγησε δημοσίᾳ πομπεύων: Nam et Satyri arrecto veretro in hanc pompam producebantur, quod tamen ipsi rei divinae signum autumabant, ut auctor est Aretaeus l. 2. acutorum c. 12. Quam foeda porro civitatis facies, ubi tanta lasciviae irritamenta, quae pravis religionibus captas hominum mentes, velut furialibus stimulis ad omne scelus, omnemqueve libidinem agerent. His adde ludos voluptatum illices, et nova comoediarum spectacula, in quibus etiam flagitiosa iocorum libertas, plausum merebatur. Iam commessationes adeo insanae, ut sobrius pro tetrico, nimiumqueve severo haberetur. Certe Plato l. 1. de Legg. dicere non erubescit: Πᾶσαν ἐθεασάμην τὴν πόλιν περὶ τὰ ΔιονύϚια μεθύουσαν. Hic in publico furor: quid igitur corruptelae defuisse putemus, ubi licentia tenebrarum accesserat. Facundissime Liv. l. 9. Decad. 4. Ex quo promiscua sacra sint, et permisti viri feminis, et noctis licentia accesserit, nihil ibi facinoris, nihil flagitii praetermissum, plura virorum inter sese, quam feminarum esse stupra. Si qui minus patientes dedecoris sint, et pigriores ad facinus, pro victimis immolari nihil nefas ducere: hanc summam inter eos religionem esse. Viros velut mente captos cum iactatione fanatica corporis vaticinari; Matronas Baccharum habitu, crinibus passis, cum ardentibus facibus decurrere ad Tiberim, etc. Quamobrem iure merito Romana gravitas illam scelerum officinam S. C. sustulit, et curavit, ut omnia Bacchanalia Romae primum, deinde per totam Italiam diruerentur. Castell. Nic. Lloydius.

IV.

DIONYSIA

urbs Italiae, Steph. Item Aegypti, Ptol. Ins. Naxus quoque sic dicta est, ob vineatum fertilitatem.